Dilek ÜSTÜN EKDİAL
Avukat
İstanbul
Süleyman Seba Caddesi Acısu Sok. No.3/4 Akaretler 34357 Beşiktaş İstanbul TÜRKİYE
2123272808
Fikri Mülkiyet Hakları ve Koruması
Fikri mülkiyet hakları, sürekli dikkat gerektiren hassas bir konudur. Belli bir hakkın tescil ettirilmesi çoğunlukla yeterli olmamaktadır. Tescillerin sürekli sicil kontrolleri ve yenilemelerle desteklenmesi gerekmektedir. Özellikle uluslar arası tescillerin global olarak yapılan aramalar ve izlemelerle kontrol altında tutulması gerekir. JuneLegal olarak geniş çaplı FM hakları koruması hizmetleri sunuyoruz. Lokal veya küresel tesciller, geniş çaplı veri bankası aramaları, yerel veya küresel marka, patent, alan adı izlemeleri gibi servislerle FM haklarınızı güvence altına alıyoruz.
Fikri Mülkiyet Yönetimi
Bilişim teknolojileri ile İnternet’in gelişmesi bugün yaşadığımız Global Dünya’yı yaratmıştır. Sonuç olarak teknolojik gelişmeleri izlemek ve bunları sindirebilmek ekonomik başarı için bir önkoşul haline gelmiştir.
Günümüzde büyük şirketler geliştirip sattıkları ürünlerin üretimini yapmamaktadır. Gelişmekte olan ülkelerde bulunan ucuz kalifiye işgücü düşünüldüğünde ürün üretimini kendi bünyesinde yapan bir şirketin alanındaki diğer şirketler arasında rekabet edebilmesi mümkün değildir. Dolayısıyla şirketlerin sahip oldukları teknoloji, tasarımlar, markalar gibi maddi olmayan; düşünce yoluyla elde edilen kaynakların önemi gitgide artmaktadır.
Maddi olmayan kaynaklara yapılacak yatırımlar, her yatırımda olduğu gibi, belli riskler taşımaktadır. Ancak maddi kaynaklara kıyasla düşünce ürünlerinin taşıdıkları değerinin karşılığının alınması daha zordur. Özellikle elle tutulamayan kaynakların (markalar, buluşlar, tasarımlar) başkaları tarafından kopyalanması, kullanılması ve bu yolla haksız kazanç elde edilmesi tehlikesi ile karşı karşıya kalınma olasılığı daha yüksektir. Dolayısıyla bunlar Fikri Mülkiyet haklarıyla korunmak. Bu hakların elde edilmesiyle birlikte düşün ürünü kaynaklar elle tutulabilir ve ticarileştirilebilir bir kimliğe bürünmektedir.
Fikri mülkiyet haklar üzerinde gerçekleştirilebilecek çeşitli tasarruflar mevcuttur. Hakların korunması fikri mülkiyet hukukunun en bilinen yüzüdür. Ancak bunun yanında hakların satılması, lisanslanması, birleştirilmesi ve değiştirilmesi gibi farklı tasarruflar da gerçekleştirilebilmektedir. İşte bu tasarruflar fikri mülkiyet yönetiminin konusunu oluşturmaktadır.
Fikri Mülkiyet Korunması ile farkı
Fikri Haklar Yönetimi ile Fikri Mülkiyet Haklarının hukuki olarak korunması her ne kadar iç içe olsalar da ayrı disiplinlerdir. Alışılagelmiş olan fikri mülkiyet pratiği genelde avukatların elinde olmuştur. Ancak avukatların amacı hukukun üstünlüğünün sağlanması, adaletli sonuçlara ulaşılması, uyuşmazlıkların çözümlenmesidir. Fikri Mülkiyet yönetimi alanında çalışanların ise şirketin kar elde etmesi, şirketin mal varlığının değerlendirilmesi, pay sahiplerinin menfaatinin sağlanması gibi farklı amaçları bulunmaktadır.
Günümüze gelen süreç içerisinde Fikri Mülkiyet uygulaması salt hukuki bir işlem olarak görülmüştü. Artık Fikri Mülkiyet haklarının değerlerinin artması, şirketlerin mal varlıklarında hatırı sayılır yüzdelere karşılık gelmesi sebebiyle bu alana yalnızca hukuki pencereden bakmak kâr kayıplarına ve imkânlardan faydalanılamamasına sebep olmaktadır. Örneğin bu alanda çalışan avukatlar ve vekiller tescil işlemlerini kendilerine bir talepte bulunulduğunda gerçekleştirirler. Bu talebin ekonomik etkileri hakkında herhangi bir yorum veya öngörüde bulunmazlar. FM Haklarının idaresi ile sorumlu kişiler ise şu soruları sorar ve bunlara cevaplar arar:
Bu hakka neden ihtiyacımız var?
Bu hakkı hangi alanda kullanmalıyız?
Atılacak bu adım stratejik planlamalarımızın neresinde?
Bu hakkı kim ve nasıl kullanmalı?
Bu hak şirketimiz veya rakiplerimiz için neden önemli mi?
Bu hakkı en verimli ne şekilde kullanabiliriz?
Rakiplerimizin benzer hakları var mı?
Bu hakkın değeri nedir?
FM Haklarının Ekonomik Çerçevesi
Endüstrileşmiş/Gelişmiş ülkelerde maddi olmayan kaynaklar hızla maddi kaynakların (iş gücü, gayrimenkul, sermaye gibi) yerini almakta. Avrupa Birliği ülkelerindeki iç gücünü %26’sı FM yoğunluklu şirketlerde çalışanlar oluşturmakta. Bu şirketlerin ürün ve hizmet üretimine devam etmesi, bu yolla topluma katkı sağlaması için maddi olmayan kaynakların belli şekilde korunması ve onlardan kar sağlanması gerekmektedir. Bu yüzden fikri ürünlere bağlı haklar tanınmaya başlanmıştır. Kısacası Fikri Hakların korunması ekonomik açıdan çeşitli amaçlara hizmet etmektedir.
Peki, FM haklarının hizmet ettiği bu ekonomik amaçlara ulaşması için ne şekilde yönetilmesi gerekmektedir?
FM haklarının “ticarileştirilmesi”
FM haklarından ekonomik olarak faydalanmak için çeşitli anlaşmalar yapılmaktadır. Bunlardan temel olanları şu şekildedir:
Lisans Sözleşmesi: Bir tarafın başka bir tarafın fikri mülkiyet haklarından yararlanmasını belli bir ücret karşılığı sağladığı anlaşmadır (örneğin patentli bir teknolojinin başka bir şirket tarafından kullanılması).
Kamusal/Özel İşbirliği Anlaşması: Ortak bir amaç için işbirliği yapan tarafların, ortak amaca ulaşmak adına yaptıkları katkıların sınırlarının çizildiği anlaşma türü (örneğin özel bir şirket ile bir üniversitenin ortak bir ar-ge projesi yürütmesi).
Devir Sözleşmesi: Bir fikri mülkiyet hakkının hak sabinden devir alınmasına ilişkin anlaşma.
Gizlilik anlaşması: Gizli bilgilerin karşı tarafa açıklanırken üçüncü kişilerden gizli kalacağını teminat altına almak amacıyla yapılan sözleşme.
Materyal Transfer Sözleşmesi: Numune ürünlerin taşınması sırasında tarafların hak ve yükümlülüklerinin düzenlendiği sözleşme (örneğin bir kimya laboratuarı ile bir ilaç firması arasında kimyasal ürünlerin taşınması için yapılan anlaşma).
Açık İnovasyon
İnovasyon toplumsal, kültürel, teknik alanlarda değişen koşullara uyabilmek için yenilik yapılması, yeni yöntemlerin kullanılması anlamına gelir. Ancak teknolojinin gitgide karmaşık bir hale gelmesi ve sektörler arasındaki çizginin bulanıklaşması sebebiyle üretilecek yeniliklerde birden fazla alanda uzmanlık gerekmektedir. Açık İnovasyon uygulaması bu ihtiyaca cevap verebilmek için uygulanmaktadır. Açık inovasyonun en önemli özelliği ortak bir amaca hareket eden birimlerin bir araya gelerek çalışmalarını sağlamaktır. Bu sayede daha az risk alınarak, daha fazla uzmanın ortak çalışmasıyla normal şartlar altında hem ticari hem de teknik açıdan başarısız olabilecek bir proje, tarafların ortak çalışması sonucu başarılı bir şekilde gerçekleştirilebilmektedir.
Teknoloji Transferi
Teknoloji transferi, bilimsel ve teknolojik gelişmelerin, yeni fikirlerin, yeni üretim metotlarının farklı kurumlar arasında hareket ettirilmesi anlamına gelir. Örneğin yeni bir teknoloji keşfedildiğinde bu teknolojinin pratik uygulamalarının saptanması mümkün olamayabilir. Ancak bu yenilik keşfedildiği yerden başka bir kuruma transfer edilerek bu buluşun pratik uygulamaları saptanıp yeni ürünler üretilir; bu sayede hem bu buluştan kazanç elde edilir hem de üretim ve araştırma teşvik edilmiş olunur.
Fikri Mülkiyet Hakları ve Korunması
Çevrimiçi Alanda Fikri Mülkiyet İdaresi
Dijital farklıdır. 20 yıl önce uygulanan pratikler bugünün çevrimiçi dünyasında kullanılamaz. Bugün dijital olarak internet üzerinden yapılan alışverişin değeri 27 milyar doların üstünde. Firmaların bu alanda varlık göstermeden ayakta kalmaları mümkün gözükmüyor. Bu yüzden bu alanda FM korumasının ve yönetiminin kendine özgü gereklerine cevap verilmesi gerekiyor.
Alan adları ve bu adların altında bulunan internet siteleriyle e-mail adresleri, firmaların müşteri kitleriyle en kolay iletişim kurduğu kanallardır. Ancak alan adları herkes tarafından tescil edilebildiği için şirketlere belli tehlikelerle karşı karşıya kalınmaktadır. Bu tehlikelerin doğuracağı zararların boyutlarının tahmin edilmesi güçtür. Dolayısıyla tehlike gerçekleşmeden harekete geçilmesinde fayda vardır. Önleyici tedbirlerin başında alan adı tescilleri için strateji oluşturulması gelmektedir.
Ayrıca bir internet sitesinde bulunan öğelerden pek çoğu fikri mülkiyet hakkıyla korunabilmektedir:
• e-ticaret sistemi
• İnternet sitesini oluşturan kodlar
• İnternet sitesinin tasarımı
• Sitede bulunan yazılar, resimler, müzikler, videolar
• Logolar ve markalar,
• Arayüzler
• Sitede bulunan ama hedef kullanıcıların doğrudan göremediği diğer öğeler.
Bunların yanında sosyal medya üzerinden yürütülecek kampanyalar, şirket tanıtımları ve doğrudan markanızı temsil eden sosyal medya hesaplarının idaresi şirketinizin itibarı açısından büyük önem taşımaktadır.
Patent, Marka, Endüstriyel Tasarım haklarına ilişkin davalar
İnovasyonun önemli olduğu bir çağdayız. Yenilikler, şirketlerin değerlerinin önemli bir payına sahip ve bunların dikkatlice korunması gerekiyor. Patent, marka veya endüstriyel tasarım haklarının karşılaştığı tehlikeler karşısında alınacak önlemler bazen yeterli olmuyor ve ihlaller gerçekleşiyor. Bu ihlallerden daha fazla zarar görmemeniz için hukuki yollara başvurmak durumunda kalabilirsiniz. JuneLegal olarak sizlere bu hususta yardım etmek için hazırız.
Patent
Patent hakkı bilimsel buluşları korumak için tesis edilen bir haktır. Bu alanda hukuki çalışma yapabilmek için yalnızca hukuki bilgiye sahip olmak yeterli değildir aynı zamanda teknik hakkında da bilgi sahibi ve yetkin olmak gerekir. Burada hem tekniğe hem de hukuka hakim avukatlarımızla patent davalarını başarıyla görüyoruz. JuneLegal’de sizin buluşlarınız için verdiğiniz emeği biz de onları korumak için veriyoruz.
Marka
Marka firmanızın yüzüdür. Sizi rakiplerinizden farklı bir yere koyar ve size veya ürünlerinize ulaşmak isteyenleri doğru yere yöneltir. Markanızın değerini uzun yıllar boyunca yarattığınız itibar ve izlenim belirler. Ancak bu itibar ve izlenimden haksız şekilde faydalanmak isteyen kötü niyetli kişiler olabilir veya hakkınız olan bir marka tescilinize karşı itiraz edilebilir. Bu gibi durumlarda hakkınızı savunmak için uzman bir ekibe güvenmek atacağınız en doğru adım olacaktır. JuneLegal ekibinde marka uyuşmazlıklarında uzman vekillerce görülen davalarda haklarınız güvende olacaktır.
Endüstriyel Tasarım
Endüstriyel tasarımlar, yaratıcılığın üretkenlikle kesişmesiyle ortaya çıkar. İnsan aklının hem sanatsal hem analitik yönünün kullanıldığı bu tasarımlar bizim için bir sanat eseri kadar değerlidir. Bu alanda sahip olduğunuz haklara karşı yapılan bütün haksız müdahalelere karşı tüm desteğimizle yanınızdayız.
Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yolları
İnsanların ve tüzel kişilerin hukukla daima ilişki içerisinde olduğu bir çağdayız. Adaletin ve toplumsal barışın sağlanması yüzyıllardır olduğu gibi hukuk düzenine bağlı durumda. Ama ana uyuşmazlık çözüm yolu olan mahkemelerde yapılan yargılamaların hızlı olmadığı ve hem davacı hem de davalıya ağır bir maddi külfet getirdiği de bir gerçek. Alternatif uyuşmazlık çözüm yolları, hukuk ekonomisi açısından avantajlı olması ve daha düşük ücretlerle sonuca ulaşılabilmesi sebebiyle gün geçtikçe daha çok tercih edilmeye başlanan güncel bir hak arama yöntemidir. June Legal olarak özellikle IP alanındaki alternatif uyuşmazlık yollarına gidilmesi, buralarda uyuşmazlıklarınızın en iyi ve en hızlı şekilde sonuçlandırılması için sizlere yardımcı oluyoruz.
Arabuluculuk
Bazen taraflar arasında anlaşmazlıklar ortaya çıkabilir. Bu uyuşmazlıklar üzerine taraflar bulundukları konumlar üzerinde mutabakata varamazlar ve görüşleri bulanıklaşır. Arabuluculuk yönteminde taraflar arasında uyuşmazlık tarafsız bağımsız ve uzman bir arabulucu tarafından masaya yatırılır ve tarafların ikisinin de menfaatleri üstün tutularak bir mutabakata varılmaya çalışılır. Tahkim yönteminden en büyük farkı herhangi bir zorlayıcı karara varılmaz. Tamamen iletişim kurulmasını sağlamaya yönelik bir çabaya hizmet eder.
Tahkim
Devlet yargılamasına alternatif olarak kullanılan ve en sık karşılaşılan alternatif uyuşmazlık çözüm yoludur. Tarafların özellikle uzmanlık gerektiren bir konu hakkında hızlı, masrafsız ve yargılama sırasında gizliliğe önem verilerek bir çözüme ulaşmak istediğinde başvurması tavsiye edilen bir yoldur. Taraf iradesi ile seçilen bir hakem heyeti karşısında uyuşmazlık görülür ve mahkeme kararı yerine geçen bir karar alınır. Bu karar zorla uygulatılabilen bir karar olduğu için kesin bir sonuca ulaşılmak istenildiğinde tercih edilmesi gereken bir alternatif uyuşmazlık yoludur.
Alan Adı Uyuşmazlıkları
Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü (“WIPO”) nezdinde bulunan ve yalnızca alan adlarına ilişkin uyuşmazlıkların çözüme ulaştırıldığı özel bir tahkim merkezi bulunmakta. Alan adlarında uzman kişilerin hakem olarak hizmet verdiği bu merkez hızlı ve makul ücretlerle uyuşmazlıkları sonlandırıyor. JuneLegal’de alan adı uyuşmazlıklarında tecrübeli ekibimizle sizlere bu merkezde temsil hizmeti sunuyoruz.
Çevreye Duyarlı Fikri Mülkiyet
Çevrenin korunması hepimizi ilgilendiren bir alan ve Fikri Mülkiyetin bu alanda bir rolü var. WIPO tarafından yeşil buluşlar arayan ve bunları sunan kişiler veya kurumlar arasında bir iletişim ağı olması amacıyla WIPO GREEN kuruldu. Bu özel iletişim ağı sayesinde yeşil buluşlar yapanlar ile bu buluşları arayan insanlar birbirlerine ulaşabiliyor. Biz JuneLegal olarak fikri mülkiyet alanında çevreye duyarlılığın yayılmasını destekliyoruz.